استفاده از روش الکتروشیمیایی در تعیین مدت زمان مناسب کاربرد نمک راشل و سسکویی کربنات سدیم جهت پاکسازی و استخراج یون کلرید در اشیاء برنزی تاریخی

آثار فلزی تاریخی منابعی با ارزش جهت معرفی تاریخ و فرهنگ گذشتگان و سرمایه ای مهم برای آیندگان می باشد. بنابراین حفاظت مناسب این نوع آثار سبب ارائه اطلاعات با ارزش و جامع خواهد شد که این اطلاعات در تعیین اعتبار و اصالت اشیاء مفید خواهند بود. در میان آثار فلزی تاریخی، اشیاء برنزی به دلیل مدفون شدن در زیر خاک یا در محیط های دریایی، در معرض هجوم یون کلرید قرار می گیرند و دچار خوردگی می شوند. در بیش تر مواقع عامل از دست دادن اشیاء برنزی، عدم نظارت مستقیم حفاظتگر در مراحل درمان می باشد. بنابراین برای جلوگیری از روند نابودی شی در مراحل درمان، نیاز به یک رویکرد علمی مانند استفاده از روش الکتروشیمیایی ضرورت دارد. با نظارت مستقیم و با اندازه گیری پارامترها در این روش، می توان بهره وری درمان با نمک راشل و سسکویی کربنات سدیم را مورد ارزیابی قرار داد. در راستای این هدف 12 عدد خورده نمونه برنزی تاریخی مربوط به موزه ملی ایران به طور تصادفی و با شرایط یکسان انتخاب شدند و در دو گروه مالاکیت و کوپریت قرار گرفتند. با استفاده از دستگاه پتانسیواستات و با تکنیک ولتامتری با روبش خطی، مقادیر پتانسیل خوردگی و دیگر پارامترهای تافل در طول زمان به دست آورده شدند. همچنین ph، غلظت یون کلرید و مقاومت محلول نیز اندازه گیری و همراه با داده های تافل مورد تحلیل قرار گرفتند. در مورد نمک راشل، هرگاه پتانسیل خوردگی به سمت مقادیر مثبت تمایل پیدا کند، غلظت یون کلرید افزایش و مقاومت و ph با همان شدت کاهش می یابند. با گذشت زمان پتانسیل خوردگی به طور ناگهانی سمت مقادیر منفی می رود و به منزله نفوذ نمک راشل به سطح کوپریت است که در این زمان ph هم با سرعت زیادی افزایش می یابد. بنابراین باید درمان با نمک راشل در آن نقطه متوقف شود. در مورد سسکویی کربنات سدیم، با استخراج یون کلرید، پتانسیل خوردگی به سمت مقادیر مثبت می رود و غلظت یون کلرید نیز افزایش می یابد. هنگامی که محلول الکترولیت از یون کلرید شود اشباع شود، آن گاه پتانسیل خوردگی به سمت مقادیر منفی تمایل پیدا کرده که باعث می شود مقدار ph و تغییرات سطح ثابت بمانند که در این زمان باید محلول الکترولیت تعویض شود. درمان با الکترولیت جدید تا جایی که مقدار پتانسیل خوردگی در جهت مثبت ثابت بماند، ادامه می یابد. ارزیابی ecorr در مقابل زمان یک روش ساده و ایمن برای پاکسازی و تثبیت آثار تاریخی فلزی به شمار می آید. روش الکتروشیمیایی می تواند شاخصه ها و نیاز های هر شی را به صورت جداگانه مورد توجه قرار دهد.